انوار

 

رسول الله: اِنَّما یُکتَبُ لِلعَبدِ مِن صَلاتِهِ مَا عَقَلَ مِنهَا

تنها آن مقدار از نماز به حساب می آید که با توجّه خوانده شده است.

بحارالانوار ج 81 ص 249

===============================================================================

الامام الباقر: اَحَبُّ الاَعمَالِ اِلَی اللهِ مَا دَاوَمَ العَبدُ عَلَیهِ وَ اِن قَلَّ

بهترین اعمال نزد خداوند کاری است که بنده بر آن مداومت کند گرچه اندک باشد.

کافی ج 3 ص 274

===============================================================================

رسول الله: عَلَیکَ بِطُولِ الصَّمتِ فَإنَّهُ مَطرَدَةٌ لِلشَّیطَانِ وَ عَونٌ لَکَ عَلَی أمرِ دِینِکَ

بر تو باد بر سکوت طولانی که این کار موجب طرد شیطان بوده و در کار دین یاور توست.

بحار الانوار ج 68 ص 279

===============================================================================

الامام الصادق: مَن شَمِتَ بِمُصیبَةٍ نَزَلَت بِأَخِیهِ لَم یَخرُج مِنَ الدُّنیا حَتَّی یُفتَتَنَََ

هر که از مصیبتی که به برادرش رسیده شاد شود از دنیا نرود تا آنکه خودش گرفتار شود.

کافی ج 2 ص 359

===============================================================================

امیر المومنین: مَن تَوَاضَعَ قَلبُهُ لِلهِ لَم یَسأَم بَدَنُهُ مِن طَاعَةِ اللهِ

هر که قلبش برای خدا تواضع داشته باشد، بدنش از طاعت خدا خسته نمی شود.

بحار الانوار ج 75 ص 90

===============================================================================

امیر المومنین: اَلشَّریرُ لَا یَظُنُّ بَأَحَدٍ خَیراً لِأَنَّهُ لَا یَراهُ إلّا بِطَبعِ نَفسِهِ

شرور به هیچکس گمان خیر نمی برد زیرا همگان را به خوی و خصلت خود می بیند.

غرر الحکم ص 105

===============================================================================

قال رسول الله: اُعبُدِ اللهَ کَأَنَّکَ تَراهُ فَإِن لَم تَکُن تَراهُ فَإِنَّهُ یَراکَ

خدا را آنگونه عبادت کن که گویی او را می بینی، اگر تو او را نمی بینی همانا او تو را می بیند.

بحارالانوار ج 69 ص 279

===============================================================================

رسول الله: لاَ تَشبَعُوا فَیَطفَأ نُورُ المَعرِفَةِ مِن قُلُوبِکُم

شکمهایتان را سیر نکنید چرا که نور معرفت در دلهای شما خاموش می شود.

مستدرک الوسائل ج 16 ص 218

===============================================================================

امیر المومنین: مَن اِستَحسَنَ قَبیحاً کَانَ شَرِیکَاً فِیهِ

هر که کار زشتی را نیکو شمارد در آن شریک است.

بحار ج 75 ص 82

===============================================================================

امیر المومنین: مَا المُجاهِدُ الشَّهیدُ فِی سَبِیلِ اللهِ بِأَعظَمَ أَجراً مِمَّن قَدَرَ فَعَفَّ

اجر مجاهدی که در راه خدا به شهادت رسیده از اجر کسی که بتواند گناه کند و نکند بیشتر نیست.

نهج البلاغه حکمت 474

===============================================================================

امیر المومنین: مَن تَلَذَّذَ بِمَعاصِی اللهِ أَورَثَهُ اللهُ ذُلّاً.

هر کسی به معصیت خداوند لذت کند خداوند خاری را به او می رساند

غرر الحکم ص 168

===============================================================================

الامام الصادق: مَا أَنعَمَ اللهُ عَلَی عَبدٍ نِعمَةً فَسَلَبَهَا إِیّاهُ حَتّی یُذنِبَ ذَنباً یَستَحِقُّ بِذلِکَ السَّلبِ

خداوند نعمتی را که به بنده اش داد پس نمی گیرد مگر اینکه خود او مرتکب گناهی شود که مستحقّ سلب نعمت گردد.

کافی ج 2 ص 274

===============================================================================

إِذَا أَرَادَ اللهُ بِعَبدٍ خَیراً عَجَّلَ لَهُ عُقُوبَتَهُ فِی الدُّنیَا وَ إِذَا أرَادَ بِعَبدٍ سُوءًا اَمسَکَ عَلَیهِ ذُنُوبَهُ حَتَّی یُوافِیَ بِهَا یَومَ القِیامَةِ

هر گاه خداوند خوبی بنده اش را بخواهد در همین دنیا کیفرش دهد و چون برای بنده ای بد بخواهد یعنی خود او مستحق این بدی باشد گناهش را نگه می دارد تا روز قیامت به تمام عقوبتش برسد.

کافی ج 2 ص 245

===============================================================================

مَن طَلَبَ الرِّئاسَةَ هَلَکَ

هر که ریاست طلب باشد نابود می شود.

کافی ج 2 ص 297

===============================================================================

امیر المومنین:لا تَکُن مِمَّن یَرجُو الآخِرَةَ بِغَیرِ عَمَلٍ وَ یُرَجِّی التَّوبَةَ بِطُولِ الأمَل

از کسانی مباش که بدون عمل به آخرت امید دارد و با آرزوی ها دراز توبه را به تاخیر می اندازد.

===============================================================================

رسول الله: إنَّ الرَّحمَةَ لَا تَنزِلُ عَلَی قَومٍ فِیهِم قَاطِعُ رَحِمٍ

رحمت الهی بر گروهی که در میان آنها قاطع رحم باشد فرود نمی آید.

مستدرک الوسائل ج 9 ص 106

===============================================================================

إنَّ العَبدَ لَیُذنِبُ الذَّنبَ فَیُزوَی عَنهُ الرِّزقُ

همانا بنده گناه می کند پس روزی از او گرفته می شود.

کافی ج 2 ص 270

================================================================================إذَا اَحَبَّ اللهُ عَبداً إِبتَلاهُ فَإِن صَبَرَ اِجتَباهُ وَ إِن رَضِیَ اِصطَفاهُ

هر گاه خدا بنده ای را دوست داشته باشد مبتلایش می کند، اگر صبر کرد او را به خود نزدیک می کند و اگر راضی به آن بلا بود او را خالص کرده بر می گزیند.

بحار الانوار ج 79 ص 142

===============================================================================

الزُّهدُ هُوَ تَرکُکَ کُلَّ شَیءٍ یَشغَلُکَ عَنِ اللهِ تَعَالَی مِن غَیرِ تَأَسُّفٍ عَلَی فَوتِهَا وَ لَا إعجَابٍ فَی تَرکِهَا وَ لَا إنتِظَارِ فَرَجٍ مِنهَا

زهد آن است که هر چه تو را از خدا باز دارد رها کنی بی آنکه برای از دست دادن آن افسوس بخوری و یا بخاطر رها کردن آن دچار غرور و خودپسندی شوی یا چشمداشت گشایشی از این کار داشته باشی.

مستدرک الوسائل ج 12 ص 45

===============================================================================

مَا مِن شَابٍّ تَزَوَّجَ فِی حَداثَةِ سِنّّهِ إلّا عَجَّ شَیطانُهُ یَا وَیلَهُ یَا وَیلَهُ عَصَمَ مِنّی ثُلُثَی دِینِهِ فَلیَتَّقِ اللهَ العَبدَ فِی الثُّلُثِ البَاقِی

هیچ جوانی نیست که در ابتدای دوران جوانی خود ازدواج کند مگر اینکه شیطانِ او فریاد برآورد : ((اِی وای اِی وای! دو سوم دینش را از من حفظ کرد)) پس برای حفظ یک سوم باقیمانده باید تقوای خدا را در پیش گیرد.

بحار الانوار ج 100 ص 221

===============================================================================

مَن زَارَ أخَاهُ إلَی مَنزِلِهِ لا لِحَاجَةٍ مِنهُ إِلَیهِ کُتِبَ مِن زُوّارِ اللهِ

هر که بی هیچ حاجتی به قصد دیدن برادر مومنش به خانه او رود از زیارت کنندگان خدا نوشته می شود.

وسائل الشیعه ج 17 ص 209

==============================================================================

إِذَا أَرَدتَ أَن یَحشُرَکَ اللهُ مَعِیَ فَأَطِلِ السُّجودَ بَینَ یَدَیِ اللهِ الواحِدِ القَهَّارِ

پیامبر اکرم فرمود: اگر می خواهی خداوند تو را با من محشور فرماید در پیشگاه خدای واحد قهّار سجده های طولانی داشته باش.

===============================================================================

عَوِّد أُذُنَکَ حُسنَ الإِستِماعِ وَ لا تُصغِ إِلَی مَا لَا یَزیدُ فِی صَلاحِکَ استِماعُهُ

گوش خود را به خوب شنیدن عادت ده و به سخنانی که به اصلاح و پاکی تو نمی افزاید گوش مسپار.

غررالحکم ص 215

===============================================================================

امام صادق علیه السلام : لَستُ أُحِبُّ أَن أرَی الشَّبابَّ مِنکُم إلّا غَادِیاً فِی حَالَینِ إمّا عَالِماً أو مُتَعَلِّمِاً

دوست ندارم جوانی از شما را جز در دو حال ببینم: یا عالم شده یا در حال علم آموزی است.

بحار الانوار ج 1 ص 170

======================================================================================================

قدس نوشت: مطابق گاهشماری رومی کانون اول تقریبا مصادف با دی ماه شمسی است که امام رضا(ع) بر اساس این تقویم سفارشهایی را برای تعذیه صحیح مخصوص هر ماه متذکر شده اند. در این باره امام رضا(ع) در رساله ذهبیه بر خلاف شیوه رایج که پرداختن به خصوصیات هر فصل است به خصوصیات هر ماه و تدبیر هر یک از ماهها می پردازند و بعد از آن بحث نوشیدنی مخصوص را پیش می کشند و روش تهیه آن را توضیح می دهند و خواص آن را می شمارند که ما در یادداشتی جداگانه آن را آوردیم.

امام رضا(ع) در توصیه های پزشکی خود در مورد راههای حفظ سلامتی در ماه اول زمستان می فرمایند: کانون الأول: واحد ثلاثون یوماً تقوی فیه العواصف و یشتد فیه البرد، و ینفع فیه کل ما ذکر فی (تشرین الثانی) و یحذر فیه من أکل الطعام البارد، ویتقی فیه الحجامة و الفصد و یستعمل فیه الأغذیة الحارة بالقوة و الفعل . از این رو مطابق این سفارشات باید از طعام با طبیعت سرد پرهیز کرده، غذاهای با طبیعت و درجه حرارت گرم مصرف نماییم، از حجامت و فصد اجتناب کنیم، آب در شب نخوریم، جرعه‌ای آب گرم هر روز اول صبح بنوشیم و خوردن از سبزی (بقول)، کرفس‏‏‏‏، نعناع و تره تیزک(شاهی) هم پرهیز کنیم. (1)

 

مطابق آموز های امام رضا (ع) به لحاظ فصول سال بهترین اوقات حجامت بجز حزیران، زمانی است که هوا معتدل باشد، یعنی در چهل روز نخست بهار و چهل روز آغاز پاییز و در فصل زمستان (خصوصاً دی ماه) و فصل تابستان (بجز 14 حزیران که ذکر شد) حجامت اثر اندکی خواهد داشت.

 

با شروع فصل زمستان سرماخوردگی و زکام به اوج می رسد. امام رضا(ع) برای پیشگیری از این بیماری در فصل زمستان می فرمایند: مَن أرادَ دَفَعَ الزُّکامِ فِی الشِّتاءِ أجمَعَ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ ؛ هر کس مى‏خواهد در همه زمستان از زکام ایمن بماند ، هر روز ، سه لقمه عسل با موم آن بخورد.(2) 

 

یکی از مواد غذایی مناسب برای این ماه گردو است. امام رضا (ع) فرمودند: خوردن گردو در تابستان سبب گرمی و حرارت جسم می شود و موجب پیدایش کورک و دمل و جوشهای چرکین در بدن می گردد اما مصرف آن در زمستان کلیه ها را گرم نگه می دارد و سردی و برودت را از بدن دفع می کند.

 

امام رضا (ع) همچنین در توصیه ای دیگر می فرمایند: در فصل زمستان غفلتا از اطاق گرم به هوای سرد و آزاد قدم نگذارید و برای رهایی از مشکلات سرماخوردگی در ماههای سرد فرمودند: گل نرگس ببویید، بوییدن این گل را به طور دائم انجام دهید تا از شرّ سرما خوردگی در امان بمانید. همچنین استشمام سیاه دانه آدمی را از سرما خوردگی ایمن می دارد .(3)

 

مطابق آموزه های امام رضا (ع) در فصل زمستان استحمام در هر بامداد خوب است و مصرف ماهی تازه و شیر و ورزش توصیه شده و برای رهایی از سردرد فرمودند : خوردن ماهی تازه را فراموش نکنید هرکس از درد شقیقه و شکم درد می ترسد نباید در زمستان و تابستان خوردن ماهی تازه را به تاخیر اندازد.(4)

 

 

 

پی نوشت ها:

1. الطریق الى خراسان ، کمال السید ،ج1 ، ص391

2. بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324

3. طبّ الإمام الرضا علیه‏‌السلام، صفحه 37 وص 38

4. بحار الأنوار، جلد 62 ، صفحه 324

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

روایتی از پیامبر اکرم در مورد سخن گفتن

عن النبی صلی الله علیه و آله و سلم:

((اَلبَلاءُ موکلٌ بِالمَنطِقِ)) (بلا آویخته شده است به حرف)

بحار الأنوار ج‏68، ص: 286

در این روایت پیامبر گرامی اسلام نزول بلا بر انسان را تکلم او دانسته اند بلا اعم از فساد های اخلاقی، فساد های اجتماعی، فساد های اقتصادی، فساد های سیاسی و هر بلای دیگری است که همه این ها مربوط به سخن گفتن است.

سخن ما انسان ها دو صورت دارد یا سخن راست است و یا سخن چیز هایی همانند تهمت و دروغ و غیبت باشد بدیهی است که این نوع دوم که گناه است ممنوع است اما در مورد نوع اول که حرف راست است ممکن است یک  حرفی راست باشد و صحیح باشد اما جای آن حرف نباشد یا به گونه ای گفته شود که برداشت های مختلف و نا صحیح باشد. دقت در تکلم موجب جلو گیری از بسیاری از آفت ها و گناهان و همچنین موجب جلوگیری از پشیمانی و فساد های مختلف است.

دقت در گفتار می تواند سر منشا بسیاری از نیکی ها و اصلاح های وسیع در جامعه باشد.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

امام علی‌بن‌ابی‌طالب علیه السلام فرمودند:

قولوا عِندَ افتِتاحِ کُلِّ أَمرٍ صَغیرٍ أو عَظیمٍ: بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ؛ أَىْ أَستَعینُ عَلى هذَا الأَمرِ بِاللّه‏ِ الَّذى لا یَحِقُّ العِبادَةُ لِغَیرِهِ، المُغیثِ إذَ ا استُغیثَ، المُجیبِ إذا دُعىَ، الرَّحمنِ الَّذى یَرحَمُ بِبَسطِ الرِّزقِ عَلَینا، الرَّحیمِبِنا فى أدیانِنا و دُنیانا و آخِرَتِنا، خَفَّفَ عَلَینَا الدِّینَ و جَعَلَهُ سَهلاً خَفیفا، و هُوَ یَرحَمُنا بِتَمییزِنا مِن أعدائِهِ؛

 هنگام آغاز هر کار کوچک و بزرگى بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم بگویید. یعنى براى این کار، از خدا مدد مى‌‏جویم. خدایى که جز او کسى سزاوار پرستش نیست. 

پناهگاه پناهجو و فریادرس فریاد خواه است.
خداوند بخشنده‌‏اى که با گسترش روزى بر ما رحم مى‏‌کند،
مهربان به ما، در آیین و دنیا و آخرتمان. دین را بر ما آسان و سبک و سهل گرفت. و به ما رحم مى‏‌کند با جدا کردن از دشمنانش.